میلگرد بستر چیست و چرا اجرای آن در ساختمان ضروری است؟ در این مقاله، مراحل اجرای میلگرد بستر، چالش‌های رایج و راهکارهای تیم خوش‌ساخت را بررسی می‌کنیم.
دیوارهای سبک غیر سازه ای به لحاظ نقش غیر سازه ای و صرفا جدا کنندگی خود از استحکام بالایی در برابر نیروهای افقی، ضربه و شوک های ناشی از زلزله برخوردار نیستند، لذا مسلح کردن این دیوارها اجتناب ناپذیر است.میلگرد بستر به‌عنوان یک روش تقویت‌کننده در دیوارها استفاده میشود. این میلگردها در میان لایه‌های ملات قرار گرفته و مقاومت دیوار را افزایش می‌دهند.
میلگرد بستر (Bed joint reforcement) چیست و چرا استفاده میشود؟
مطابق پیوست 6 استاندارد 2800، استفاده از میلگردهای بستر در دیوارهای داخلی و پیرامونی (همه دیوارها) با هر ابعادی الزامی است. میلگردهای بستر به‌عنوان تارهای مقاوم کششی در ملات بین رج‌های دیوار مدفون می‌شوند تا ضعف مصالح بنایی در کشش را پوشش دهند.
بنا بر مطالعات جدید ثابت شده که اجرای میلگرد بستر حتی می تواند از اجرای وال پست برای نگهداری دیوار در زلزله مهمتر باشد.
مزایای میلگرد بستر:
- افزایش یکپارچگی دیوار
- کاهش ترک‌های ناشی از نشست ساختمان
- تحمل بارهای جانبی
- تحمل ارتعاش بهتر و در نتیجه کاهش ترک در دیوارهای دارای بازشو
گروه ساختمانی خوش ساخت واقع در شهر لواسان با استفاده از روش مدیریت پیمان، پروژه های ساختمانی شما را با کیفیت بالا و هزینه پایین در سریع ترین زمان اجرا می نماید.
وسایل لازم برای اجرای میلگرد بستر :
میلگرد بستر :
عموما در ابعادی به طول ۳ متر از میلگرد آجدار گالوانیزه قطر ۴میلیمتر به شکل نردبانی، خرپایی و مشبک در عرض های 6 ، 11 و 15 سانتیمتر تولید می‌نمایند. خرید آن بصورت کیلویی می باشد.
گیره میلگرد بستر :
از جنس فولاد گالوانیزه و دارای ضخامت 2 میلیمتر ، طول 15 سانتیمتر و عرض 3 سانتی متر می باشد.
قلاب (شاخک) میلگرد بستر :
از جنس فولاد گالوانیزه و دارای قطر 4 میلیمتر و طول 30 سانتیمتر می باشد همچنین عرض قلاب باید به اندازه عرض دیوار منهای 3 سانتیمتر باشد. میلگرد بستر با سیم به قلاب متصل میشود.این قلاب‌ها پس از عبور از میان گیره در بین سطوح دیوار و ملات مدفون میشود و نیازی به اتصال جوشی با میلگرد بستر ندارد.
ساختمان سازی در لواسان با خوش ساخت ، تجربه ای متفاوت
روش اجرای میلگرد بستر :
- جای قرارگیری تمامی گیره‌ها بر روی ستون‌ها مشخص میشود. طبق مقررات ملی ساختمان، فاصله عمودی میلگرد بستر نباید بیش از ۴۰ سانتیمتر باشد. یعنی میلگردهای بستر، معمولا هر دو رج یک بار اجرا می‌شوند. مشخص شدن این فواصل برای جایگذاری ناودانی یا پلیت در ستون لازم است. علامت‌گذاری موقعیت ناودانی‌ها روی ستون و کنترل امتداد آن‌ها نیز با شاقول انجام میشود.
- اگر اسکلت فلزی بود , گیره ها در جاهای مشخص شده , قبل از دیوارچینی بر روی ستون جوش می شود و اگر اسکلت بتنی بود , نقاط تعیین شده با دستگاه مخصوص سوراخکاری شده و سپس رول پلاک‌ها جایگذاری می‌شوند و در نهایت گیره ها با پیچ محکم می شوند.
- قلاب‌ها در داخل گیره‌های نصب شده قرار می گیرند.
- هنگام دیوارچینی به اندازه ۲۰ سانتیمتر انتهای میلگرد بستر ۹۰ درجه خم شده و درون بست قرار می‌گیرد. در نهایت حداقل ۱.۵ سانتیمتر ملات روی میلگردهای بستر اجرا میشود.
نکات آیین نامه ای اجرای میلگرد بستر :
- طبق پیوست 6 استاندارد 2800، حداکثر فاصله میلگردهای بستر از هم، 1 متر (5 رج) می باشد , در ساختمانهای بلند مرتبه معمولا برای دیوارهای طبقات پائین هر 3 تا 4 رج یکبار و برای طبقات بالا هر 2 تا 3 رج یکبار اجرا می شود.
- استاندارد 2800، جوش میلگرد بستر به وال پست عمودی را تنها در حالت اتصال کشویی مجاز می‌داند.
- مطابق پیوست 6 استاندارد 2800 باید میلگرد بستر و قلاب آن دارای همپوشانی (اورلپ) 30 سانتی‌متری با یکدیگر باشند.
- در دیوارهای داخلی با طول حداکثر 150 سانتیمتر، در صورت استفاده از میلگرد بستر، نیازی به اجرای هیچ‌گونه وادار انتهایی نیست.
- برای دیوارهای با طول بیشتر از 360 سانتی متر باید میلگردهای بستر با همپوشانی به طول 25 سانتیمتر یا 75 برابر قطر میلگرد اجرا شوند.
- میلگرد بستر بایستی به طور کامل در داخل ملات بستر قرار گیرد تا از طریق ملات، پیوستگی بین واحد بنایی و میلگرد بستر فراهم شود. ضخامت ملات باید حداکثر 16 میلیمتر باشد.
- برای مهار دیوار در بالا نیاز به وال پست منقطع داریم اما با توجه به دشواری اتصال این وال پست به سقف های تیرچه (بتنی و فلزی) بلوک، عرشه فولادی و وافل که صرفه اقتصادی و زمانی ندارند , آئین نامه 2800 به ما اجازه می دهد که به جای اجرای این وال پست ، رج آخر یا ماقبل آخر دیوار را با میلگرد بستر مسلح کنیم.
گروه ساختمانی خوش ساخت واقع در شهر لواسان با استفاده از روش مدیریت پیمان، پروژه های ساختمانی شما را با کیفیت بالا و هزینه پایین در سریع ترین زمان اجرا می نماید.
نکات اجرایی میلگرد بستر :
- میلگرد بستر نباید تحت هیچ شرایطی بصورت مستقیم به ستون جوش داده شود و باید با گیره و قلاب به ستون متصل شوند.
- قلاب یا شاخک را نباید به میلگرد بستر با هیچ روشی متصل کرد و باید بصورت آزادانه در کنار هم حرکت کنند.
- ابتدا دیوار را باید چید، سپس میلگرد بستر را روی آن قرار داده و بعد از اجرای مات روی میلگرد بستر ، چینش بلوک‌های ردیف بعدی را ادامه داد.
- میلگرد بستر خرپایی سختی بیشتری نسبت به میلگرد بستر نردبانی دارند و استفاده از آن در اولویت اول قرار دارد.
- موقع شیارزنی دیوارها برای اجرای لوله‌های تأسیسات، تا حد امکان نباید میلگردهای بستر بریده شوند. اجرای غلاف‌های برق از میان اعضای خرپایی بدون بریدن میلگردها به راحتی میسر است. لوله‌های فاضلاب قطور نیز تا حد امکان باید از داخل رایزرهای تأسیسات عبور کنند. در صورت ضرورت عبور لوله از داخل دیوار نیز میتوان با ضربات چکش، میلگرد بستر را در محل لوله خم کرده و پس از جاگذاری لوله، یک میلگرد تقویتی روی آن نصب نمود.
- با توجه به اهمیت عدم ریزش اجزای غیرسازه‌ای در گذرهای مجاور ( دیوارهایی که در مجاورت خیابان قرار دارند) و بروز خسارات جانی و مالی احتمالی، در این حالت ، فاصله میلگردهای بستر در ارتفاع دیوار را کاهش می دهیم.
- جهت نصب در ساختمانهای بنایی نیازی به اجرای بست نیست و فقط میلگرد بستر طبق مواردی که در بالا بیان شد درون رج‌های دیوار قرار می‌گیرد.
- در نماهای آجری، نما باید در ترازی که دیوار خارجی مسلح شده است با بست به دیوار پشت مهار شود. در همان تراز باید یک عدد میلگرد در لایه نما نیز قرار داده شود. (این میلگرد به کمک بست ها به میلگرد بستر درون دیوار متصل می شود) یا از میلگرد بستر سه تایی استفاده کنیم ، به صورتی که یک ردیف از میلگردها درون نما قرار گیرد.
- در نماهای سنگی نیز با اجرای بست در شکاف سنگ می توان آن را به نحو مناسبی به دیوار خارجی ساختمان متصل نمود. یا از میلگرد بستر سه تایی استفاده کنیم ، به صورتی که یک ردیف از میلگردها درون نما قرار گیرد.
ساختمان سازی در لواسان با خوش ساخت ، تجربه ای متفاوت
آیا میتوان از میلگرد بستر با گیره و قلاب به تنهایی به جای وال پست استفاده کرد؟
متاسفانه در بسیاری از سایتها میلگرد بستر را جایگزینی برای وال پست معرفی می کنند در صورتی که بر طبق استاندارد ۲۸۰۰ زلزله و مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان در شرایط خاص و برای ساختمانهای کوتاه مرتبه (حداکثر ۳ طبقه) استفاده از گیره و قلاب (مهارهای مکانیکی) به جای وال پستِ ناودانیِ منقطع ممکن است قابل قبول باشد ، اما با رعایت شرایط بسیار دقیق و محدودیت‌های فنی.
شرایط استفاده از گیره و قلاب به جای وال پست ناودانی (طبق استاندارد ۲۸۰۰)
1. حداکثر ارتفاع ساختمان :
– فقط برای ساختمانهای حداکثر ۳ طبقه (با ارتفاع کلی کمتر از ۱۰ متر) مجاز است.
2. نوع دیوار
– فقط برای دیوارهای غیرباربر (پانل‌های جداکننده) قابل استفاده است.
– برای دیوارهای باربر باید وال پست اجرا شود.
3. مشخصات گیره و قلاب:
– باید از مهارهای فلزی گالوانیزه یا ضدزنگ با مقاومت کافی استفاده شود.
– گیره‌ها باید به صورت منقطع (حداکثر فاصله ۱ متر از هم) و با اتصال محکم به اسکلت سازه (تیرها و ستون‌ها) نصب شوند.
4. اتصال به سازه :
– مهارها باید به کلاف افقی (رینگ بیم) یا تیرهای سقف متصل شوند.
– در مجاورت بازشوها (درها و پنجره‌ها) همچنان باید وال پست اجرا شود.
5. محدودیت منطقه‌ای :
– در مناطق با خطر زلزله خیلی زیاد (مانند تهران، تبریز، مشهد و …) بهتر است حتی در ساختمانهای کوتاه‌مرتبه هم از وال پست استفاده شود.
پس بصورت خلاصه جایگزینی گیره و قلاب فقط در صورت رعایت این شرایط مجاز است:
✅ دیوار غیرباربر در ساختمانهای کمتر از ۳ طبقه.
✅ مهارهای فلزی با مقاومت تأیید شده و فاصله نصب مناسب.
✅ اتصال محکم به اسکلت سازه (نه فقط به بلوک یا ملات).
✅ عدم حذف وال پست در کنار بازشوها.
گروه ساختمانی خوش ساخت واقع در شهر لواسان با استفاده از روش مدیریت پیمان، پروژه های ساختمانی شما را با کیفیت بالا و هزینه پایین در سریع ترین زمان اجرا می نماید.
بست‌های رادیکالی (ارتجاعی) :
دیوارهای داخلی در قسمت‌هایی با دیوارهای خارجی یا سایر دیوارهای داخلی متقاطع هستند. این دیوارهای در گذشته یا به هم قفل و بست می‌شدند (هشتگیر کردن) و یا به هم چسبانده می‌شدند. درواقع تصور بر این بود که با این کار عملکرد آن‌ها بهتر میشود. پیوست 6 استاندارد 2800 توصیه کرده است به جای هشتگیر کردن دیوارهای متقاطع در محل اتصال از بست های ارتجاعی استفاده شود.
بست رادیکالی با ایجاد یک‌فاصله 2 سانتی بین دیوار با اعضای سازه‌ای و غیر سازه‌ای سبب ایجاد اتصال نرم سبب جلوگیری از ضربه به دیوار در زمان زلزله و جلوگیری از تخریب دیوار می‌گردد.
روش اجرای بست ارتجاعی :
در ابتدا بایستی روی دیوار اصلی محل دقیق قرارگیری بست‌های ارتجاعی تعیین شوند تا به هنگام اجرای دیوار متقاطع، به مشکل نخوریم. همچنین فاصله تعیین شده برای اجازه حرکت دیوار متقاطع بایستی با استفاده از مصالح تراکم‌پذیر فراهم شود. بست‌های ارتجاعی به دو نوع بست‌های رادیکالی و انبساطی تقسیم می‌شوند که در شکل زیر دیتیل‌های آن‌ها را مشاهده می‌کنیم.
بست هشتگیر اتصال بین دیوارها را فراهم می کند. در واقع نیروی حاصل از زلزله را که به صورت طولی و عرضی به دیوار ها وارد میشود را توسط یونولیت مابین دیوارها مهار کرده و سپس توسط میلگرد بستر اجرا شده در بین دیوار ها بازی و کنش و واکنش دیوار ها را که در اثر زلزله ایجاد می شود را مهار کرده و از ریزش دیوار جلوگیری میکند
باید توجه داشت اگر طول دیوار 2.70 الی 3 متر باشد باید 5 ردیف بست هشتگیر اجرا شود یعنی 5 ردیف میلگرد بستر نیز کار شود. باید توجه داشت بست هشتگیر را در هنگام اجرای دیوار های بیرونی حتما از قبل اجرا کنید یعنی قبل از شروع دیوار چینی داخلی باید محل قرار گیری را مشخص کرده و آن را کار بگذاریم.
توجه شود که در محل تقاطع دیوارها از وال پست نیز می توان استفاده کرد (بجای هشت گیر کردن یا استفاده از بست ارتجاعی) , با این تفاوت که اتصال وال پست به سقف و کف باید از نوع تلسکوپی باشد و فاصله بین وال پست تا دیوار باید با پلی استایرن پر شود.
اجرای صحیح میلگرد بستر، علاوه بر رعایت مقررات ملی ساختمان ایران، باعث افزایش ایمنی و دوام ساختمان میشود. تیم خوش‌ساخت با تخصص و تجربه‌ی خود، اجرای میلگرد بستر را با کیفیت بالا و مطابق استانداردها انجام می‌دهد.
اگر به فکر ساخت ویلای رؤیایی خود در لواسان هستید، با تیم خوش‌ساخت تماس بگیرید تا یک جلسه مشاوره رایگان برای شما تنظیم کنیم.
